Topole Schreinera i Stouta

W roku 1924 E. J. Schreiner i A. B. Stout w Ameryce Północnej rozpoczęli szerokie prace hodowlane, których celem było otrzymanie nowych, szybko rosnących mieszańców, odznaczających się przy tym odpornością na choroby, długowłóknistym drewnem oraz łatwym rozmnażaniem wegetatywnym. Prace były finansowane przez koncern papierniczy – The Oxford Paper Company oraz wspomagane przez nowojorski Ogród Botaniczny. Wykonano ok. 100 kombinacji krzyżówek wykorzystując do tego celu 34 gatunki i mieszańce topoli z sekcji balsamicznych, czarnych oraz białych. Otrzymano 13 tys. siewek, z których wyselekcjonowano 69 mieszańców. 10 najlepszych otrzymało nazwy i uzyskało patent, wchodząc do literatury. Były one następnie badane w USA, Kanadzie i krajach europejskich (Bugała 1973).

W roku 1938 Arboretum Kórnickie otrzymało 27 mieszańców (10 nazwanych + 17 oznaczonych numerami hodowlanymi). Z nich wszystkich tylko niektóre przetrwały surowe zimy w okresie wojny, wykazując przy tym dużą siłę wzrostu. Były nimi: 3 topole oznaczone numerami (194, 275, 277) i 3 o następujących nazwach: P. ‘Oxford’, P. ‘Geneva’ i P. ‘Androscoggin’. Topole oznaczone numerami zostały sprowadzone wcześniej i dlatego są znacznie częściej spotykane w Polsce. Ich międzynarodowe nazwy to: ‘NE 42’, ‘NE 44’ i ‘NE 49’ (Bugała 1973). Spośród tych trzech najpowszechniejszą jest ‘NE 42’, w polskim nazewnictwie znana jako 'Hybryda 275'.

Należy pamiętać, że mieszańce Schreinera i Stouta powstały około 100 lat temu, natomiast do Polski trafiły pod koniec lat 30-tych XX w., dlatego nie znamy górnej granicy wieku tych topól.

Szerzej opiszę tylko te oznaczone numerami, ponieważ ‘Oxford’, ‘Geneva’ (‘Androscoggin’ w ogóle nie występuje) są bardzo rzadkie i słabo je znam.

Drzewa rodzicielskie

Z genetycznego punktu widzenia topolami czysto balsamicznymi są ‘NE 42’ (Hybryda 275) i ‘Androscoggin’. Pozostałe mają domieszkę genów topoli czarnej.

P. ‘NE 42’ = P. suaveolens (maximowiczii)  
x P. trichocarpa

P. ‘NE 44’ = P. suaveolens (maximowiczii)  
x P. xberolinensis

P. ‘NE 49’ = P. suaveolens (maximowiczii)  
x P. xberolinensis

P. ‘Oxford’ = P. suaveolens (maximowiczii)  
x P. xberolinensis

P. ‘Geneva’ = P. suaveolens (maximowiczii)  
x P. xberolinensis

P. ‘Androscoggin’ = 
= P. suaveolens (maximowiczii) x P. trichocarpa

P. suaveolens - topola wonna

P. maximowiczii – topola Maksymowicza (obecnie wonna)

P. trichocarpa – topola kalifornijska

P. xberolinensis – topola berlińska

Topole Schreinera i Stouta

W roku 1924 E. J. Schreiner i A. B. Stout w Ameryce Północnej rozpoczęli szerokie prace hodowlane, których celem było otrzymanie nowych, szybko rosnących mieszańców, odznaczających się przy tym odpornością na choroby, długowłóknistym drewnem oraz łatwym rozmnażaniem wegetatywnym. Prace były finansowane przez koncern papierniczy – The Oxford Paper Company oraz wspomagane przez nowojorski Ogród Botaniczny. Wykonano ok. 100 kombinacji krzyżówek wykorzystując do tego celu 34 gatunki i mieszańce topoli z sekcji balsamicznych, czarnych oraz białych. Otrzymano 13 tys. siewek, z których wyselekcjonowano 69 mieszańców. 10 najlepszych otrzymało nazwy i uzyskało patent, wchodząc do literatury. Były one następnie badane w USA, Kanadzie i krajach europejskich (Bugała 1973).

W roku 1938 Arboretum Kórnickie otrzymało 27 mieszańców (10 nazwanych + 17 oznaczonych numerami hodowlanymi). Z nich wszystkich tylko niektóre przetrwały surowe zimy w okresie wojny, wykazując przy tym dużą siłę wzrostu. Były nimi: 3 topole oznaczone numerami (194, 275, 277) i 3 o następujących nazwach: P. ‘Oxford’, P. ‘Geneva’ i P. ‘Androscoggin’. Topole oznaczone numerami zostały sprowadzone wcześniej i dlatego są znacznie częściej spotykane w Polsce. Ich międzynarodowe nazwy to: ‘NE 42’, ‘NE 44’ i ‘NE 49’ (Bugała 1973). Spośród tych trzech najpowszechniejszą jest ‘NE 42’, w polskim nazewnictwie znana jako 'Hybryda 275'.

Należy pamiętać, że mieszańce Schreinera i Stouta powstały około 100 lat temu, natomiast do Polski trafiły pod koniec lat 30-tych XX w., dlatego nie znamy górnej granicy wieku tych topól.

Szerzej opiszę tylko te oznaczone numerami, ponieważ ‘Oxford’, ‘Geneva’ (‘Androscoggin’ w ogóle nie występuje) są bardzo rzadkie i słabo je znam.

Drzewa rodzicielskie

Z genetycznego punktu widzenia topolami czysto balsamicznymi są ‘NE 42’ (Hybryda 275) i ‘Androscoggin’. Pozostałe mają domieszkę genów topoli czarnej.

P. ‘NE 42’ = P. suaveolens (maximowiczii)  x P. trichocarpa

P. ‘NE 44’ = P. suaveolens (maximowiczii)  x P. xberolinensis

P. ‘NE 49’ = P. suaveolens (maximowiczii)  x P. xberolinensis

P. ‘Oxford’ = P. suaveolens (maximowiczii)  x P. xberolinensis

P. ‘Geneva’ = P. suaveolens (maximowiczii)  x P. xberolinensis

P. ‘Androscoggin’ =  P. suaveolens (maximowiczii) x P. trichocarpa

P. suaveolens - topola wonna

P. maximowiczii – topola Maksymowicza (obecnie wonna)

P. trichocarpa – topola kalifornijska

P. xberolinensis – topola berlińska

Populus simonii 'Fastigiata'

Populus simonii

Topola Simona, t. chińska

Źródła:

• Bugała W., 1973, Systematyka i zmienność, W: Białobok S red. Topole: Populus L, Warszawa, Poznań: PWN, 9‒136

Informacja wstępna

Żeby lepiej porównać topole zaleca się oglądać na komputerze.

Populus 'NE 44'

('Hybryda 277) 

Populus 'NE 49'

('Hybryda 194') 

Populus simonii 'Fastigiata'

Populus simonii 

Topola Simona, t. chińska

Populus 'NE 49'

('Hybryda 194')

Populus 'NE 42'

('Hybryda 275')

Populus 'NE 42'

('Hybryda 275') 

Populus 'NE 44'

('Hybryda 277')

Cechy topól balsamicznych:

• jasna, szaro-biało-żółtawa kora na pniu, jest poprzedzielana licznymi przetchlinkami,
  z wiekiem na pniu bruzdowieje; u ‘NE 42’ najsłabiej, dlatego jasna kora bardzo często utrzymuje się na pniu u drzew w zaawansowanym wieku

• liście

  • gruby - okrągły, bądź rynienkowaty ogonek (dlatego liście nie drżą na wietrze)

  • brzeg delikatnie piłkowany, nieprześwitujący

  • wczesny rozwój na wiosnę (są wtedy zielone)

  • jasny spód, często z żółtymi, balsamicznymi naciekami

• kotki

  • męskie (barwy intensywnie czerwonej) - zakwitają ok. 10 dni przed rozwojem liści

  • żeńskie (barwy zielonkawo-żółtej) - zakwitają kilka dni przed rozwojem liści

• balsamiczny zapach wyczuwalny w trakcie rozwoju kotków i pędów (często cały sezon wegetacyjny!)

Do sekcji Tacamahaca zaliczamy topole z Ameryki Północnej i Azji. W Europie topole balsamiczne naturalnie nie występują, ale są sadzone. W Polsce są to głównie: topola chińska (Simona, również w odmianie 'Fastigiata') i 3 mieszańce Schreinera i Stouta (z czego tylko 'NE 42' jest w 100% balsamiczną topolą).